Krzysztof Kotwica, Adam Klich

Gliwice 2011, s 1-317
ISBN  978-83-60708-57-6

cena: 100zł,  40 zł

Niniejsza monografia stanowi kompendium wiedzy o sposobach wykonywania wyrobisk korytarzowych i tuneli. Książka pomyślana została jako pozycja wyjaśniająca ważność robót przygotowawczych i udostępniających, zwłaszcza w polskim górnictwie węgla kamiennego, stosującym głównie wybieranie ścianowe tego surowca.

Podkreślono także konieczność inwestycji związanych z budową tuneli komunikacyjnych w Polsce.Przedstawiono metody drążenia wyrobisk korytarzowych i tuneli. Wymieniono cykle, w których wykonywane są chodniki oraz podkreślono ważność zrealizowania w każdym z tych cykli fazy lub operacji urabiania, ładowania i stawiania obudowy. Opisano metody drążenia wyrobisk z wykorzystaniem materiału wybuchowego oraz metody wykorzystujące kombajn chodnikowy.

Przedstawiono sposoby wiercenia oraz budowę i zasadę pracy wiertarek górniczych. Dokonano podziału wozów wiercących i kotwiących, a także opisano ich budowę i zasadę działania. Przedstawiono podział ładowarek chodnikowych, ich budowę i sposób pracy.

Następnie przedstawiono mechaniczne metody drążenia wyrobisk korytarzowych z wykorzystaniem kombajnów chodnikowych. Podzielono metody mechaniczne na statyczne i dynamiczne. Wyjaśniono różnice pomiędzy skrawaniem, zgniataniem a odłupywaniem. Wyróżniono podstawowe sposoby urabiania mechanicznego, dzieląc je na: urabianie udarowe, urabianie statycznym naciskiem, urabianie skrawaniem i urabianie poprzez boczne odłupywanie (tylne podcinanie). Sporo miejsca poświęcono omówieniu narzędzi urabiających. Opisano podstawowe rodzaje noży skrawających. Zaprezentowano budowę i zasadę działania kombajnów chodnikowych ramionowych urabiających punktowo i urabiających liniowo, kombajnów chodnikowych urabiających pełnym przekrojem oraz kombajnów chodnikowych specjalnych.

Opisano rodzaje obudów wyrobisk korytarzowych i tunelowych. Bardziej szczegółowo omówiono wybrane rozwiązania obudów najczęściej stosowanych przy drążeniu chodników i tuneli.

Przedstawiono środki odstawy i transportu stosowane podczas drążenia wyrobisk korytarzowych i tuneli. Opisano poszczególne typy urządzeń odstawy (przenośniki taśmowe, wozy szynowe i samojezdne) i urządzeń do transportu materiałów (koleje spągowe i podwieszone, wozy samojezdne oponowe).

Omówiono problematykę przewietrzania przodków wyrobisk korytarzowych i tuneli. Przewietrzanie obecnie drążonych chodników i tuneli praktycznie realizowane jest za pomocą wentylacji lutniowej. Zaprezentowano zalecenia stosowania danego rodzaju wentylacji (ssąca, tłocząca, ssąco-tłocząca, tłocząco-ssąca, rewersyjna) w zależności od typu drążonego wyrobiska i warunków górniczo-geologicznych.

Wskazano kierunki rozwoju zmechanizowanych technologii drążenia wyrobisk korytarzowych i tunelowych. Przedstawiono szereg cennych wniosków dotyczących stosowania najnowocześniejszych technik drążenia, podkreślając jednocześnie, że w najbliższej przyszłości w polskim górnictwie największy udział będą miały kombajny chodnikowe ramionowe urabiające punktowo. Natomiast w niedalekiej przyszłości należy oczekiwać wprowadzenia systemów zdalnego sterowania pracą kombajnu, zdalnego operowania maszyną z powierzchni oraz łączności z nią z dowolnego miejsca w kopalni dla monitorowania i kontroli jej stanu technicznego.