Marek Jaszczuk, Jan Kania

Monografia nr 17
Gliwice 2007, s.1-79,
ISBN  978-83-60708-02-6

cena egz. 35,00 zł

W pracy zaproponowano nowe ujecie problematyki wysokiej koncentracji rozumianej jako wydobycie dobowe, przy których osiąga się równowagę kosztów pozyskania węgla i przychodów z jego sprzedaży, z uwzględnieniem warunków: geologiczno-górniczych, technologiczno-organizacyjnych, ekonomiczno finansowych dotyczących danego przodka ścianowego.

Ze względu na wykorzystanie w analizie dotychczas pomijającego czynnika czasu przy podziale kosztów uwzględniono dwa kryteria:

• zależność składnika kosztów od wielkości produkcji,

• zależność składnika kosztów od czasu eksploatacji pola ścianowego.

Na tej podstawie uzyskano następujące kategorie kosztów:

• koszty bezwzględnie stałe,

• koszty względnie stałe,

• koszty zmienne.

W opracowanym modelu ekonomicznym wyodrębniono: wymagane wydobycie dobowe lub koszty całkowite pozyskiwania węgla, jako zmienne objaśniane, a zasoby pola ścianowego i czas eksploatacji jako zmienne objaśniające. Pozostałe wzajemnie przenikające się czynniki wpływu zostały sparametryzowane. Ponieważ wysoka koncentracja wydobycia została zdefiniowana w kategoriach ekonomicznych opracowano model pozwalający na wyznaczenie wydobycia dobowego, przy którym występuje, co najmniej równowaga kosztów pozyskania węgla z danego przodka ścianowego i przychodów uzyskanych z jego sprzedaży przy zachowaniu stałości ceny. W modelu uwzględniono całkowity koszt pozyskania węgla obejmujący wszystkie etapy procesu produkcyjnego: przygotowanie pola ścianowego, zbrojenie ściany, prowadzenie eksploatacji, likwidację pola ścianowego.

Zaproponowana metoda określania wymaganego wydobycia dobowego jako wyznacznika koncentracji wydobycia w aspekcie zrównoważenia kosztu całkowitego pozyskania węgla i przychodów związanych ze sprzedażą może być wykorzystana do:

• wyznaczenia minimalnej wielkości wydobycia dobowego, uzyskanie którego zapewni efektywną eksploatacje, w warunkach określonej ściany przy wykorzystywaniu wyposażenia technologicznego będącego w dyspozycji kopalni,

• określenia parametrów pola ścianowego i czasu jego eksploatacji dla wyposażenia technicznego będącego w dyspozycji kopalni,

• doboru wyposażenia technicznego, którego potencjał umożliwi efektywną eksploatację dla warunków danej ściany przy założonych kosztach całkowitych pozyskania węgla.

Conditions of effective and efficient coal winning by the longwall mining system

So far the level of mining production concentration was assessed on the basis of analysis of coal mine production in Poland or on the basis of tendencies in the world mining industry. New perspective as regards the problem of high mining production concentration, considered as a daily production for which the balance between the cost of coal winning and the revenue from coal selling is reached, including geological-and-mining, technical-and-organizational and economical-and-financial con- ditions referring to a given longwall face, was suggested in the paper.

Due to the use of so far neglected time factor in the analysis, two criteria were taken into account during the costs division:

• relationship between costs component and production scale,
• relationship between costs component and duration of longwall panel mining.

On this basis the following cost categories were obtained:

• absolutely permanent costs,
• relatively permanent costs,
• changeable costs.

In a developed economical model required daily production or total costs of coal winning were distinguished as variables which are explained and longwall panel resources and time of mining were distinguished as explaining variables. The other interpenetrating impact factors were parametrized. As high mining production concentration was defined in economical categories, a model which enables to determine a daily production, for which at least the balance between the cost of coal winning from a given longwall face and the revenue from coal selling is reached, at a constant price, was developed. A total cost of coal winning, including all production stages such as: preparation of longwall panel, longwall equipping, mining and liquidation of longwall panel, was taken into account in a model.

A suggested method for determination of required daily production, which is an indicator of mining production concentration in the aspect of balancing the total cost of coal winning and the revenue from coal selling, can be used for:

• determination of minimal daily production, which will ensure effective mining, in conditions of a given longwall (given height, length and panel) and with a use of technical equipment available in the mine,
• determination of longwall panel parameters and determination of mining duration for technical equipment available in the mine,
• selection of technical equipment which will enable effective mining in conditions of a given longwall, for assumed total costs of coal winning.