---

Badania zaworów hydraulicznych w aspekcie wymagań europejskich norm zharmonizowanych

MADEJCZYK W., ZAJĄC R.

W Polsce trwają prace nad wdrożeniem polskojęzycznej wersji normy PN-EN 1804-3, która w przeciwieństwie do funkcjonującej w Polsce od siedmiu lat bardzo ogólnej normy PN-G-50041:2000 szczegółowo opisuje wymagania i badania zaworów. Wspólne cechy obu norm to jedynie współczynnik przeciążenia w badaniach wytrzymałości statycznej zaworów oraz wartość ciśnienia otwarcia i zamknięcia zaworu typu A. Chcąc przybliżyć zainteresowanym zagadnienia związane z badaniami zaworów w artykule przedstawiono wymagania bezpieczeństwa zawarte w normie PN-EN 1804-3, które powinny spełniać hydrauliczne układy sterowania sekcji obudów zmechanizowanych oraz opisano badania, jakim należy poddać zawory hydrauliczne typu A, B, C i D dla sprawdzenia tych wymagań.

---

Komputerowo wspomagane projektowanie przekładni stożkowych zgodnie z dyrektywami bezpieczeństwa oraz wymaganiami normy ISO 10300

CZADER W., PIECZORA E., WIŚNIOWSKI J., DREWNIAK J.

W artykule przedstawiono komputerowo wspomagane projektowanie przekładni zębatych stożkowych we- dług zaleceń najnowszej literatury oraz normy międzynarodowej ISO 10300, metoda B, B1,B2 (AGMA - USA). Opracowany w Zakładzie Systemów Mechanizacyjnych Centrum Mechanizacji Górnictwa KO- MAG pakiet programów składa się z trzech etapów: projektowania wstępnego, samego projektowania, w postaci obliczeń geometrycznych uzębienia i zazębienia oraz etapu sprawdzającego według ISO 10300. Konstruktor mając do dyspozycji taki program inżynierski, ma możliwość wybrania optymalnej pary kół stożkowych o określonym kształcie zęba ze względu na obciążenia ekstremalne i stosowane materiały.

---

Wirtualny model manipulatora hydraulicznego do naprowadzania młota na kruszarkach szczękowych

DINDORF R., WOŚ P., DUDEK J

W artykule przedstawiono projekt manipulatora hydraulicznego do naprowadzania młota do rozkruszenia brył skalnych na kruszarkach szczękowych. Manipulator ma zapewnić ciągłość produkcji, bez przestojów spowodowanych nadgabarytowymi bryłami skalnymi. Celem projektu jest także poprawa warunków pracy operatora kruszarki oraz zwiększenie bezpieczeństwa pracy na kruszarce szczękowej.

---

Uderzenia hydrauliczne powstałe w elementach hydrauliki sterującej zmechanizowanej obudowy ścianowej

STOIŃSKI K., PYTLIK A., SZYMAŁA J.

Przedstawiono wstępne wyniki badań i ocenę przy- czyn powstawania gwałtownych przyrostów ciśnienia w blokach zaworowych stojaków hydraulicznych zmechanizowanej obudowy ścianowej, podczas normalnej ich eksploatacji. Powstałe gwałtowne przyrosty ciśnienia mogą powodować skutki w postaci uszkodzeń hydrauliki sterującej stojaka hydraulicznego, a w szczególności bloków zaworowych i ciśnieniomierzy, wykorzystywanych do pomiaru chwilowych wartości ciśnienia w przestrzeni podtłokowej. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić również uszkodzenia samego stojaka, co pociąga za sobą znaczne straty ekonomiczne oraz powoduje utrudnienia eksploatacyjne.

---

Zmiany prędkości fali sprężystej w eksploatowanej taśmie przenośnika

LUTYŃSKI A., GĄSIOR S.

W artykule przedstawiono wyniki badań prędkości przebiegu fali sprężystej w taśmie. Badania prze- prowadzone były na obiektach rzeczywistych w warunkach naturalnych kopalni podziemnej. W artykule podano charakterystykę badanych obiektów oraz opisano metodykę badań i wykorzystaną w badaniach aparaturę. Badania przeprowadzone zostały trzykrotnie, na trzech tych samych przenośnikach w tych samych warunkach ich pracy: dla taśmy bez obciążenia, z tym samym napięciem wstępnym i dla tego rodzaju rozruchu przenośnika. Wyniki badań wykazały istotne różnice prędkości fali sprężystej w taśmie, które wynikają ze zmiany właściwości w wyniku naturalnego zużycia eksploatacyjnego.

---

Nowe rozwiązania górniczych urządzeń transportowych z napędem spalinowym

DRWIĘGA A., PIECZORA E., SUFFNER H.

Uwarunkowania gospodarcze i społeczne skłaniają zarządy kopalń do maksymalnego obniżenia kosztów wydobycia oraz zwiększenia ich bezpieczeństwa. Znaczne możliwości w tym zakresie nadal dotyczą efektywnego i bezpiecznego rozwoju transportu pod- ziemnego. W wyniku współpracy CMG KOMAG z producentami maszyn powstało szereg nowatorskich rozwiązań, które pozwalają użytkownikom na ich racjonalny dobór według własnych potrzeb, uwarunkowań technicznych i ekonomicznych.

---

Wymagania techniczne dla urządzeń umożliwiających spowodowanie zaniku ciśnienia medium, które uwalnia źródło siły hamowania w napędzie hamulca maszyn wyciągowych górniczych wyciągów szybowych

CHOLEWA J., HAŁUPCZOK P., MAŁECKI J., OLEKSY A.

W artykule zebrano wymagania techniczne dla urządzeń umożliwiających spowodowanie zaniku ciśnienia medium, które uwalnia źródło siły hamowania, w na- pędzie hamulca maszyn wyciągowych górniczych wy- ciągów szybowych. Przy określaniu tych wymagań oparto się na zapisach norm europejskich, które są zharmonizowane z dyrektywą Unii Europejskiej nr 98/37/EC lub wspierają zasadnicze wymagania dyrektyw UE i dotyczą wyposażania maszyn. W szczególności oparto się na zapisach dotyczących zagadnienia funkcji zatrzymania awaryjnego.

---

Zespół EL-2 nowym rozwiązaniem układu sterowania hamulców hydraulicznych maszyn wyciągowych

KOWAL L., HELMRICH P., WILK S., SZYMIK J.

W artykule omówiono wyniki wspólnych prac firmy ELCAM i KOMAG dotyczących opracowania nowego zespołu sterowania hamulców hydraulicznych maszyn wyciągowych. Przedstawiono opracowane rozwiązanie zespołu, omówiono jego podstawowe zalety i wyniki badań stanowiskowych zespołu. Zespół EL-2 przewidziany jest do stosowania w hydraulicznych hamulcach nowych maszyn wyciągowych, jak również może być zamiennikiem w odniesieniu do starszych eksploatowanych do dzisiaj hydraulicznych zespołów sterowania.

---

Przegląd projektu technicznego jako narzędzie wspomagające proces projektowania

ZAJĄC R.

Każda decyzja o uruchomieniu produkcji nowego wyrobu jest przede wszystkim decyzją ekonomiczną mającą docelowo zwiększyć zyski przedsiębiorstwa. Producent podejmując ją musi mieć pewność, że zarówno proces projektowania, jak i proces produkcji będzie realizowany zgodnie z zasadami gwarantującymi wykonanie wyrobu spełniającego założone na wstępie wymagania. Obecnie w przedsiębiorstwach wykorzystywanych jest szereg metod wspomagających nadzorowanie produkcji maszyn lub urządzeń; jedną z nich jest zarządzanie projektem (przedsięwzięciem). Niniejszy artykuł skupia się na części tego problemu, jakim jest przegląd projektu technicznego.

---

Badania na rzecz MŚP w 7. Programie Ramowym Unii Europejskiej

HORDYNIAK E.

Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią znaczącą część europejskiej gospodarki są podstawowym źródłem rozwoju. Jednocześnie w swym działaniu napotykają na ograniczenia i bariery w dostępie do nowych technologii, know-how i innowacyjnych wyników badań. Aby choć częściowo znieść te utrudnienia Komisja Europejska proponuje działania mające na celu zwiększenie udziału MŚP w badaniach i oferuje środki które ułatwią im dostęp do wyników badań. Z drugiej strony niewątpliwe korzyści odnoszą ośrodki badawcze – ich klientami stają się przedsiębiorstwa, których nigdy nie byłoby stać na zlecanie badań. Podsumowując – korzyści z realizacji tego typu projektów odnoszą zarówno ich uczestnicy, jak i cała gospodarka.