1. Przedmiotem podstawowej działalności Instytutu jest:
1) prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych;
2) przystosowanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki;
3) wdrażanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych
w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 72.19.Z.).
2. Do zakresu działania Instytutu należy:
1) prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w zakresie:
a) mechanizacji procesów wydobywczych i przeróbczych w górnictwie, w tym:
- opracowywanie systemów mechanizacji procesów technologicznych w górnictwie,
- opracowywanie rozwiązań technicznych maszyn i urządzeń dla górnictwa,:
b) automatyzacji i robotyzacji procesów technologicznych w górnictwie, w tym:
- opracowywanie systemów mechatronicznych,
- opracowywanie układów sterowania, diagnostyki i monitorowania systemów mechanizacyjnych,
c) mechanizacji procesów produkcyjnych i transportowych, w tym:
- opracowywanie technologii wykorzystania wyrobisk górniczych,
- opracowywanie układów napędowych,
d) tworzenia technologii i urządzeń ochrony środowiska,
e) doskonalenia metod badań naukowych i prac rozwojowych,
f) prowadzenia badań laboratoryjnych i eksploatacyjnych, w aspekcie funkcjonalności, niezawodności, ergonomii i bezpieczeństwa pracy oraz ochrony środowiska.
2) przystosowanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki, w tym:
a) wytwarzanie prototypów i wzorców oraz świadczenie usług o charakterze badawczym,
b) przetwarzanie danych związanych z prowadzonymi badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi (PKD 63.11.Z),
c) działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne (PKD 71.12.Z),
d) opracowywanie ekspertyz naukowo-technicznych,
e) pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (PKD 74.90.Z).
3) wdrażanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych, w tym:
a) tworzenie dokumentacji produktów i procesów, opracowywanie oprogramowania i świadczenie usług o charakterze naukowym i rozwojowym,
b) produkcja maszyn dla górnictwa i do wydobywania oraz budownictwa związana z prowadzonymi przez jednostkę badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi (PKD 28.92.Z).
3. W związku z prowadzoną działalnością podstawową Instytut realizuje następujące prace:
1) upowszechnia wyniki badań naukowych i prac rozwojowych poprzez:
a) organizację sympozjów, wykładów, odczytów i konferencji,
b) organizację targów, wystaw i kongresów (PKD 82.30.Z);
2) wykonuje badania i analizy oraz opracowuje opinie i ekspertyzy w zakresie prowadzonych badań naukowych i prac rozwojowych (PKD 71.20.B);
3) opracowuje oceny dotyczące stanu i rozwoju poszczególnych dziedzin nauki i techniki oraz sektorów gospodarki, które wykorzystują wyniki badań naukowych i prac rozwojowych, oraz w zakresie wykorzystywania w kraju osiągnięć światowej nauki i techniki;
4) prowadzi działalność normalizacyjną (PKD 74.90.Z), aprobacyjną i certyfikacyjną (PKD 71.20.B), w tym:
a) certyfikację i ocenę zgodności wyrobów w zakresie posiadanej akredytacji, autoryzacji i notyfikacji,
b) certyfikację systemów zarządzania w zakresie posiadanej akredytacji,
c) badania i ocenę wyrobów na zgodność z wymaganiami do stosowania w zakładach górniczych,
d) dobrowolną certyfikację na znak towarowy „B”;
5) przetwarza dane, łącznie z prowadzeniem baz danych (PKD 63.11.Z);
6) prowadzi działalność w zakresie informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, wynalazczości oraz ochrony własności przemysłowej i intelektualnej (PKD 69.10.Z), a także wspierającej innowacyjność przedsiębiorstw;
7) wytwarza, w związku z prowadzonymi badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi aparaturę, urządzenia, materiały i inne wyroby oraz prowadzi walidację metod badawczych, pomiarowych oraz kalibrację aparatury;
8) prowadzi działalność wydawniczą związaną z prowadzonymi badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi – wydawanie czasopism i pozostałych periodyków (PKD 58.14.Z).
4. Instytut prowadzi seminaria, szkolenia i kursy dokształcające.
5. Instytut prowadzi działalność inną niż wymieniona w ust. 2-4, która obejmuje między innymi:
1) prowadzenie badań i analiz technicznych (PKD 71.20.B);
2) opracowywanie opinii i ekspertyz nie mających charakteru badań naukowych i prac rozwojowych (PKD 74.90.Z);
3) prowadzenie badań bezpieczeństwa użytkowania wyrobów (PKD 71.20.B);
4) wydawanie opinii oraz ocenę warunków organizacyjno-technicznych (PKD 74.90.Z);
5) działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne (PKD 71.12.Z), nie związane z przystosowaniem wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki;
6) prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym – produkcja materiałów wybuchowych (PKD.20.51.Z).