Aktualnie realizowane w Instytucie KOMAG prace  naukowe, badawcze  i techniczne obejmują inteligentne systemy  mechaniczne i mechatroniczne wspomagające  procesy produkcji przeróbki surowców mineralnych, innowacyjne i bezpieczne  systemy transportu  w zakładach wydobywczych, oraz systemy zasilania, sterowania, diagnostyki  i monitoringu.

Opracowywane są koncepcje, projekty i dokumentacje maszyn i urządzeń, a także wykonywane są ekspertyzy, opinie i analizy, m.in. w zakresie doboru systemów mechanizacyjnych do określonych warunków eksploatacyjnych.

Prace Instytutu obejmują także transfer technologii, normalizację oraz ochronę własności przemysłowej i intelektualnej. KOMAG stale poszerza zakres działalności oraz doskonali system zarządzania,  konsekwentnie realizując swoją misję tworzenia innowacyjnych rozwiązań dla gospodarki. Realizacja tej misji nie byłaby możliwa bez ścisłej współpracy z innymi jednostkami naukowymi, a przede wszystkim z przedsiębiorstwami, zwłaszcza z sektora MŚP. Znany ze skuteczności komercjalizacji wyników realizowanych prac, Instytut KOMAG  posiada zawarte 132 wieloletnie umowy o współpracy, a liczba partnerów naukowych i przemysłowych  wynosi 660. Regułą jest udostępnianie opracowywanych know-how na zasadzie licencji -  dotychczas zawarto 382 wieloletnie umowy o tym charakterze.

Powstające co roku innowacyjne rozwiązania  są przedmiotem licznych nagród i wyróżnień tak w kraju, jak i za granicą. Przykładem może tu być opracowany przy współpracy z KOPEX Machinery S.A.  kombajn  ścianowy KSW-800NE, który w 2015 r. uzyskał nagrodę główną w konkursie Polski Produkt Przyszłości,  czy też  ciągnik akumulatorowy GAD-1, w którym po raz pierwszy w świecie zastosowano baterie litowo – jonowe, spełniając wymogi ich bezpiecznej eksploatacji w podziemnych wyrobiskach zagrożonych wybuchem. To rozwiązanie, zrealizowane w ramach projektu celowego, uzyskało szereg nagród, z których najważniejsza to Złoty Medal podczas Targów Brussels Innova w 2013 r.