Prawidłowy, zgodny z wymaganiami norm, dobór urządzeń elektrycznych oraz instalacji kablowej w ramach systemu iskrobezpiecznego, decyduje o bezpieczeństwie stosowania układów sterowania w miejscach, w których występuje zagrożenie wybuchem gazu i/lub pyłu palnego. W niniejszym artykule przedstawiono zasady projektowania, dokumentowania, oceny i wykonywania systemów iskrobezpiecznych odpowiadające aktualnemu poziomowi wiedzy technicznej. Omówiono podstawowe wymagania dotyczące systemów iskrobezpiecznych (dobór urządzeń, kabli, sposób uziemiania i wykonywania połączeń wyrównawczych) oraz elementy jakie powinny się znaleźć w dokumencie opisującym taki system.

W niniejszym artykule przybliżono problematykę związaną z wprowadzeniem do eksploatacji oraz bezpiecznym użytkowaniem maszyny roboczej wyposażonej w wysokoprężny silnik spalinowy z układem common rail. Przedstawiono wymagania prawne odnośnie pozadrogowych maszyn roboczych z napędem spalinowym oraz odniesiono się do wymagań stawianych pojazdom z napędem spalinowym, przeznaczonym do pracy w podziemiach kopalń, ze szczególnym uwzględnieniem stref zagrożonych wybuchem metanu i/lub pyłu węglowego. Scharakteryzowano źródła potencjalnych zagrożeń oraz przewidywany sposób ich neutralizacji w procesie dostosowania silnika spalinowego do wymogów prawnych.

W artykule zaprezentowano możliwości zastosowania technologii druku 3D do szybkiego prototypowania dysz zraszających. Przedstawiono procedury badawcze jakie przeprowadzono dla sprawdzenia przydatności opisywanej technologii. Zweryfikowano wytworzone egzemplarze, zarówno pod względem jakości wydruku, jak i oceny generowanych przez dysze strumieni zraszających. Wyniki badań dysz drukowanych porównano z wynikami badań dysz wytwarzanych za pomocą tradycyjnej technologii obróbki.

Possibility of using the additive manufacturing technology in production of spraying nozzles is presented. Testing procedures used for verification of usability of the described technology are given. Items manufactured by this technology were checked in terms of their quality and parameters of the generated water stream. The results obtained from testing the printed nozzles are compared with those manufactured using traditional technology.

Łańcuchy ogniwowe górnicze stosowane są w układach pociągowych maszyn górniczych ścianowych, takich jak przenośniki ścianowe, strugi węglowe czy kombajny ścianowe z łańcuchowym układem posuwu. Ze względu na trudne warunki pracy panujące w wyrobiskach ścianowych następuje szybka degradacja własności użytkowych łańcuchów. W artykule przedstawiono podstawowe procesy niszczące prowadzące do degradacji własności użytkowych łańcuchów ogniwowych górniczych oraz dokonano charakterystyki pęknięć zmęczeniowych ogniw tych łańcuchów. Przedstawiono przykłady typowych uszkodzeń ogniw łańcuchów pociągowych stosowanych w maszynach górniczych.

Round link chains are used in haulage systems of longwall mining machines such as armoured face conveyors, plow systems or shearers with chain haulage systems. Due to the difficult working conditions in longwall excavations the rapid degradation of operational properties of chains occurs. The article presents the basic destructive processes leading to the degradation of the operational properties of mining haulage chains and the characteristics of fatigue cracks in the chain links. Examples of typical damage of the round chain links used in the longwall machinery are also presented.

Obowiązujące przepisy zawarte w dyrektywie maszynowej 2006/42/WE wymagają, przy projektowaniu maszyn eliminowania zagrożeń, redukcji ryzyka do akceptowalnego poziomu. Służy temu przeprowadzenie procesu oceny ryzyka. Ocena ryzyka przeprowadzona na etapie projektowania, pozwala na stwierdzenie czy podjęte działania odpowiadają aktualnemu poziomowi wiedzy. Proces oceny ryzyka wymaga systematycznej identyfikacji możliwych do przewidzenia zagrożeń, niebezpiecznych sytuacji i/lub zdarzeń, we wszystkich etapach życia maszyny.

Current regulations included in directive No 2006/42/EC require elimination of hazards and risk at the stage of designing the mining machines to the acceptable level. Rick assessment is used for that purpose. Rick assessment at the stage of designing enables concluding if all the undertaken measures are in accordance with the state of the art and legal requirements. Risk assessment requires systematic identification of possible hazards, dangerous situations and/or events at all stages of the machine life.

Przedstawiono w sposób syntetyczny rozwój dołowych kolejek podwieszonych linowych i jednoszynowych. Omówiono jednoszynowe kolejki z napędem linowym, a następnie spalinowym, zwracając uwagę na ich zalety i ograniczenia stosowania. Dokonano analizy unijnych i krajowych wymagań w zakresie toksyczności spalin wskazując na niekonsekwencje istniejących zapisów. Przedstawiono rozwiązania kolejek z napędem akumulatorowym, w tym opracowanego w KOMAG-u ciągnika GAD-1, jako kierunku przyszłościowego.

Development of cable underground suspended monorails is presented in a concise way. Monorails with a cable drive and then with diesel drives are discussed drawing attention to their advantages and limitations of their use. European Union and Polish regulations regarding the requirements exhaust gases toxicity are analysed indicating inconsistencies of the existing provisions. Design solutions of battery driven monorails including the GAD-1 drive train developed in KOMAG are given as the future trend

Słowa kluczowe: kolej podwieszona, kolej linowa, kolej jednoszynowa, napęd linowy, napęd spalinowy, napęd akumulatorowy

Górnicze maszyny zasilane są często z akumulatorów składających się z ogniw kwasowo-ołowiowych. Ogniwa te w czasie ładowania bądź doładowywania wydzielają wodór, który po przekroczeniu określonych stężeń staje się gazem wybuchowym. Zagrożenie to jest znane większości użytkownikom maszyn z zasilaniem akumulatorowym, stąd ich zainteresowanie jego wyeliminowania bądź możliwie największego zminimalizowania. W artykule przedstawiono wyniki badań stężenia gazu elektrolitycznego – wodoru wewnątrz skrzyni akumulatorowej, w trakcie pracy górniczej lokomotywy akumulatorowej z rekuperacją energii w czasie hamowania elektrycznego, jak również podczas ładowania baterii ogniw w komorze ładowania w kopalni. Zaproponowano rozwiązanie poprawiające bezpieczeństwo eksploatacji maszyn zasilanych z baterii ogniw ołowiowych w postaci autonomicznego systemu monitorowania parametrów baterii ogniw ołowiowych. Omówiono jego budowę oraz zasadę działania. Wskazano zalety jakie będzie mógł uzyskać użytkownik poprzez zastosowanie opracowanego systemu.

Mining machines are often powered by batteries consisting of lead-acid batteries. These cells release hydrogen when they are loaded or recharged, which, after exceeding certain concentrations, becomes explosive gas. This danger is most of the users of machines with battery power known, hence their interest in eliminating it or minimizing it as much as possible. The paper presents the results of investigations of the concentration of electrolytic gas - hydrogen inside the battery box, during the mining operation of the battery locomotive with energy recuperation during electrical braking as well as during charging the cells in the charging chamber in the mine. A solution has been proposed to improve the operational safety of lead-powered batteries in the form of an autonomous system for monitoring lead battery batteries. It discusses its construction and principle of operation. The benefits of using the developed system can be identified by the user.

Przedmiotem artykułu jest koncepcja układu odzyskiwania energii ze strugi wody technologicznej transportowanej do wyrobisk rurociągiem przeciwpożarowym w szybie. Przedstawiono problem projektowania mini turbiny oraz dobór pozostałych urządzeń układu. Oszacowano ilość rocznie produkowanej energii elektrycznej oraz okres zwrotu nakładów inwestycyjnych.

Idea of the system for energy recovery from a stream of technological water transported to mine workings through fire pipeline in a mine shaft is the work subject. Problem of designing the mini-turbine and other components of the system is discussed. Annual cost of electric energy produced in the system and time for return of investment were estimated.

W artykule poruszono zagadnienie zarządzania ryzykiem w odniesieniu do organizacji wdrażających system zarządzania jakością zgodny ISO 9001:2015. Opisano proces analizy ryzyka oraz przedstawiono przykładowy opis metodyki oceny ryzyka.

Risk management with reference to the organisations implementing the ISO 9001:2015 quality management system is discussed. The process of risk analysis is presented with the sample description of risk assessment methodology.