Maszyny Górnicze 2/2019 (158)

 

Sebastian Janas, Krzysztof Nieśpiałowski
Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Rozwiązanie koncepcyjne platformy podmostowej do prac montażowo-remontowych

Concept of the under-bridge platform for assembly and servicing operations
str. 3-12

Zewnętrzne powierzchnie konstrukcyjne płyt dolnych mostów i wiaduktów oraz prowadzone pod nimi rurociągi i różnego typu przewody (energet., telekomunik. i inne), wymagają podczas budowy obiektu bezpośredniego do nich dostępu, a w późniejszym czasie okresowego serwisowania. Prace te z reguły prowadzone są przy użyciu różnego typu podestów, platform (w tym osadzonych na samochodach), rusztowań czy zwyżek. Alternatywą takiego podejścia może być wykorzystanie podwieszanych platform podmost., mocowanych krawędziowo.
Urządzenia te mogą być eksploatowane podczas normalnego użytkowania mostu (wiaduktu), bez konieczności ograniczenia na nim, bądź pod nim, ruchu kołowego czy szynowego. W artykule przybliżono rozwiązanie koncepcyjne platformy podmostowej, na której może jednocześnie pracować ośmiu robotników. Przedstawiono również badania symulacyjne metodą MES jej głównych podzespołów, które ułatwiły ocenę poprawności budowy urządzenia.
 

External surfaces of bottom bridges and viaducts plates  as well as underlying pipelines and wires (power supply, telecommunication, etc.) require direct access during the construction work and for periodical servicing. Usually, such a work is realized using the different types of platforms (including those installed on trucks), scaffoldings or lifts. Use of suspended edge-mounted under-bridge platforms can be an alternative solution. These devices can be used during normal bridge operation without necessity of traffic limitation on the bridge or under the bridge. The concept of under-bridge platform, on which eight servicemen can work at the same time is described. The simulation tests of its main subassemblies using the FEM method, which enabled assessing the correctness of design are presented.

Słowa kluczowe: platforma podmostowa, rusztowanie, podnośnik   Keywords: under-bridge platform, scaffolding, lift

 

Piotr Dobrzaniecki
Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Analiza możliwości zastosowania magnesów neodymowych w hamulcach urządzeń małej mechanizacji

Analysis of the possibility of using neodymium magnets in brakes of small mechanization devices
str. 3-26

W artykule przedstawiono rezultaty prac badawczo-rozwojowych, związanych z projektem hamulca magnetycznego, przeznaczonego do zastosowania
w urządzeniach małej mechanizacji. Zaprezentowano wyniki wstępnych prac badawczych, prac modelowych, efekty wykorzystania technologii druku 3D oraz wyniki badań prototypu układu magnetycznego.
 

The results of research and development works related to the design of a magnetic brake designed for use in small mechanization devices are presented in the article. The results of preliminary research work, model work, effects of the use of 3D printing technology and the results of a magnetic system prototype tests are presented.

Słowa kluczowe: hamulec magnetyczny, magnesy neodymowe, mała mechanizacja, wciągnik łańcuch., druk 3D   Keywords: magnetic brake, neodymium magnets, small mechanization, chain hoist, 3D printing

 

Andrzej Drwięga, Michał Szelka, Andrzej Turewicz
Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Szybkie prototypowanie łopatek wentylatorów

Rapid prototyping axial fan blades
str. 27-36

W artykule omówiono dotychczasowe prace rozwojowe, realizowane przez ITG KOMAG, w ramach projektu europejskiego INESI, których celem jest zwiększenie efektywności wentylatorów stosowanych w podziemiach kopalń. Cel ten może zostać osiągnięty przez polepszenie parametrów eksploatacyjnych wentylatora, poprzez modyfikację łopatek wirnika. Omówiono metodykę szybkiego prototypowania łopatek wentylatora,  które zostaną przetestowane, z zastosowaniem druku 3D, przy wsparciu modelowaniem CFD. Przedstawione zostały również wyniki badań wentylatora przed i po modyfikacji łopatek.  

The article discusses previous development works carried out by ITG KOMAG within the framework of the European INESI project, whose aim is to increase the efficiency of fans used in underground mines. This goal can be achieved by improving the operating parameters of the fan, through the modification of the rotor blades. The methodology of rapid prototyping of fan blades which are going  to be tested using 3D printing with the support of CFD modeling is discussed. The results of fan tests before and after modification of the blades are discussed.

Słowa kluczowe: górnictwo, wentylacja, wentylator osiowy, łopatki wentylatora, drukowanie 3D, modelowanie CFD

  Keywords: mining, ventilation, axial fan, blades of fan, 3D printing, CFD modelling

 

 

Bartosz Polnik, Wojciech Kurpiel
Instytut Techniki Górniczej KOMAG

System monitorowania baterii ogniw ołowiowych

System for monitoring lead-acid battery pack
str. 37-44

Górnicze maszyny akumulatorowe zasilane są w większości z baterii ogniw kwasowo-ołowiowych. Ogniwa te w czasie ładowania bądź doładowywania wydzielają wodór, który w określonych stężeniach jest gazem wybuchowym. Świadomość tego zagrożenia jest coraz bardziej powszechna wśród użytkowników maszyn akumulatorowych a swoje zainteresowanie skutecznością wentylacji skrzyń bateryjnych wyrażają pracownicy zakładów górniczych oraz urzędnicy organu nadzoru rynku. W artykule przedstawiono wyniki badań skuteczności wentylacji skrzyń akumulatorowych, oraz wskazano problemy z nią związane. Zaproponowano nowoczesne rozwiązanie poprawiające bezpieczeństwo pracy maszyn akumulatorowych zasilanych z baterii ogniw ołowiowych. Omówiono budowę i zasadę działania autonomicznego systemu monitorowania parametrów pracy baterii ogniw ołowiowych, jak również zastosowane w nim technologie pomiarowe.  

Mining machines are often powered by lead-acid batteries.  During charging and recharging of the batteries, hydrogen is released from the cells, posing the risk of explosion when a certain hydrogen concentration level is exceeded. Users of the battery powered machines are becoming more aware of the risk, and people working in mining plants as well as mining authorities  are more concerned about how efficient battery box ventilation is. The results of tests on the efficiency of ventilation of battery boxes, as well as the problems related to it are presented in the article. A state-of the-art solution to improve the safety of operation of the lead-acid battery powered machines was proposed. The design and operation of the autonomous monitoring system of lead-acid battery parameters as well as the measurement technologies used in it were discussed.

Słowa kluczowe: górnictwo, elektrotechnika, elektronika, maszyny akumulatorowe, ogniwa ołowiowe, wodór, metrologia, bezpieczeństwo

  Keywords: mining industry, electrical engineering, electronics, battery-powered machines, lead-acid cells, hydrogen, metrology, safety

 

 

Krzysztof Nieśpiałowski
Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Układ sterowania pneumatycznego kołowrotu górniczego

Pneumatic control system for a mine winch
str. 45-55

W artykule przedstawiono układ sterowania pneumatycznego kołowrotów przystosowanych do pracy w podziemnych zakładach górniczych. Omówiono funkcje sterowania, w tym: zasilania napędu, sygnalizacji ostrzegawczej i hamowania
z uwzględnieniem obowiązujących przepisów i wymagań bezpieczeństwa. Zaprezentowano podstawowe parametry techniczne oraz opisano budowę i zasadę działania układu wraz z możliwością zabudowy w dostępnych na rynku kołowrotach pneumatycznych. Przedstawione sterowanie jest propozycją modernizacji dotychczas stosowanych rozwiązań, nie spełniających obowiązujących przepisów z zakresu stosowania w podziemiach kopalń.
  Pneumatic control systems for winches adapted for operation in underground mine plants is presented. Control functions including the drive power supply, warning signalization and braking, which meets current safety requirements and regulations are discussed. Main technical parameters are given and the design of the system and principles of its operation together with a possibility of its installation in the pneumatic winches available on the market are described. The presented control system is a suggestion for modernization of the present solutions, which do not meet the current regulation regarding their use in mine undergrounds.

Słowa kluczowe: pneumatyka, kołowrót, układ sterowania

  Keywords: pneumatics, winch, control system

 

Stanisław Trenczek
Instytut Techniki Górniczej KOMAG
Eugeniusz Krause
Główny Instytut Górnictwa

Techniczne i efektywnościowe aspekty wykorzystania metanu ze zlikwidowanych kopalń

Technical and efficiency aspects of the use of methanee from liquidated mines
str. 56-65

Na wstępie przypomniano główne czynniki występujące w zanieczyszczonym powietrzu atmosferycznym oraz ich powiązanie ze sposobami produkcji energii. Omówiono różne źródła energii
w aspekcie technologii produkcji energii,
z uwzględnieniem pierwotnych źródeł energii.  Przedstawiono podejmowane w Polsce dwa główne działania na rzecz poprawy jakości powietrza atmosferycznego: Program Czyste Powietrze, zakładający dopłatę do wymienianych indywidualnie użytkowanych kotłów węglowych na ekologiczne lub na ogrzewanie gazowe, oraz Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku, która zakłada stopniowe zmniejszanie udziału węgla kamiennego i węgla brunatnego w systemowej produkcji energii. Opisano metan, jako kopalinę towarzyszącą pokładom węgla, oraz sposoby jego ujmowania i zagospodarowania. Na przykładzie przeprowadzonych badań pokazano, jakie znaczenie ma rozpoznanie zasobów i dynamiki złoża w planowaniu ekonomicznie uzasadnionej eksploatacji złoża z kopalń zlikwidowanych. Na koniec wyrażono nadzieję, że z uwagi na dalszy proces restrukturyzacji efektywnościowej polskiego górnictwa, wzrastać będzie znaczenie zagospodarowywania metanu z likwidowanych kopalń jako proekologicznego źródła energii.
  At the beginning discussed the main factors occurring in polluted atmospheric air and their connection with the methods of energy production. Various energy sources in the aspect of energy production technologies, including primary energy sources, have been discussed. The main two actions taken to improve the quality of atmospheric air in Poland are presented: Clean Air Program, assuming a subsidy for individually-used coal boilers for ecological or for gas heating, and the Polish Energy Policy until 2040, which assumes a gradual reduction in the share of hard coal and lignite in systemic energy production. Methane has been described as a mineral accompanying coal seams as well as ways of its recognition and management. The example of the conducted research shows the significance of resource recognition and dynamics of the deposit in planning the economically justified exploitation of the deposit from the closed mines. Finally, it was hoped that due to the further process of efficiency restructuring of the Polish mining industry, the importance of managing methane from closed mines as a green energy source will increase.

Słowa kluczowe:  metan, czysta energia, dynamika złoża metanu 

  Keywords: methane, pure energy, dynamics of the methane deposit

 

Edward Pieczora, Ewa Hordyniak
Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Czy warto realizować projekty wspierane z funduszy unijnych?

Is it worth implementing projects supported by EU funds?
str. 66-78

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej dało możliwość ubieganie się o wsparcie finansowe m.in. projektów mających na celu wzrost innowacyjności gospodarki. Przestawiono projekty zrealizowane przez KOMAG wraz z partnerami zagranicznymi oraz krajowymi jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami,
w tym z sektora MSP. Wskazano na możliwości ubiegania się o wsparcie finansowe w 2019 roku bezpośrednio z UE jak i poprzez krajowe instytucje pośredniczące.
  Accession of Poland to the European Union gave the opportunity to apply for financial support, e.g. projects aimed at increasing the innovativeness of the economy. The projects implemented by KOMAG together with foreign partners as well as national scientific entities and entrepreneurs, including the SME sector, were presented. The possibilities of applying for financial support in 2019 directly from the EU and through national intermediate bodies were indicated.

Słowa kluczowe:  innowacyjność gospodarki, projekty wspierane przez UE, możliwości uzyskania wsparcia

  Keywords: innovativeness of the economy, EU supported projects, possibilities for EU support

 

Romana Zając
Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Podejście procesowe w zarządzaniu laboratorium badawczym w świetle zmienionych wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02

Process-based approach in the laboratory management system in the light of the changed requirements in the PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 Standard
str. 79-91

W artykule przedstawiono podstawowe zmiany w wymaganiach normy PN-EN ISO/IEC 17025 wynikające z opracowania nowego wydania dokumentu. Opisano zakres najistotniejszych zmian. Nowelizacja normy wprowadza między innymi zmiany w systemie zarządzania laboratoriów jakim jest podejście procesowe. Przedstawiono również proces wdrażania systemu zarządzania zgodnie z nową normą PN-EN ISO/IEC 17025 w trzech laboratoriach ITG KOMAG.   The main changes in the requirements of PN-EN ISO/IEC 17025 Standard resulting from elaboration of a new document are given. The standard novelization includes, among others, the changes in the laboratory management system which is the process-based approach. Also the process of implementation of the management system according to a new PN-EN ISO/IEC 17025 Standard in three KOMAG laboratories is presented.

Słowa kluczowe:   laboratoria badawcze, podejście oparte na procesach, norma PN-EN ISO/IEC 17025

  Keywords:  research laboratories, process –based approach, standard PN-EN ISO/IEC 17025