Szczyt Węglowy RFCS – 2022 odbył się w Brukseli 22 marca br. Zorganizowano go z okazji 20-lecia działalności Funduszu Badawczego Węgla i Stali.
Pani Rosalinde van der Vlies, Dyrektor ds. Czystej Planety w DG RTD przywitała uczestników, dodając że „odrodzenie” Programu odpowiada realizacji celu określonego przez Europejski Zielony Ład, który polega na osiągnięciu neutralności klimatycznej Europy do 2050 roku. Wyjaśniła, że nastąpiła reorganizacja RFCS i przekazanie szeregu kompetencji Wykonawczej Agencji Badawczej REA – Research Executive Agency. Nowy program pod nazwą Big Ticket uznała za „odrodzenie” RFCS. Wspomniała, że Unia Europejska solidaryzuje się z Ukrainą. Zwróciła uwagę na konieczność zapewnienia zrównoważonych źródeł energii, gwarantujących przystępne ceny energii na całym świecie.
Pan Paul Webb, kierujący oddziałem „Zielona Europa” w REA poinformował o formach zarządzania budżetem, 780 mln Euro, którymi RFCS będzie dysponować w ciągu następnych siedmiu lat. Zaplanowano, że każdego roku na konkursy zostaną przeznaczone 40 mln Euro, a na Big Ticket – 71 mln. Dotyczy to łącznie tematyki węgla oraz stali.
Pan Nicola de Michelis, Dyrektor ds. Inteligentnego i Zrównoważonego Rozwoju w DG REGIO wspomniał, że cele klimatyczne na 2030 oraz 2050 rok nie ulegają zmianie pomimo wojny w Ukrainie. Uznał, że wojna przyczynia się do przyspieszenia działań w zakresie polityki klimatycznej i redukcji zużycia paliw kopalnych. Stwierdził, że węgiel jest częścią naszej przeszłości, a nie przyszłością, gdyż Europejski Zielony Ład zakłada odejście od węgla kamiennego, brunatnego, łupku i torfu. Wspomniał, że Fundusz Sprawiedliwej Transformacji wspomoże działania realizowane w poszczególnych regionach.
Prezydent EURACOAL, pan Vladimir Budinsky był reprezentowany przez Sekretarza Generalnego, pana Briana Rickettsa, który przedstawił historię RFCS, wywodzącego się z Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Biorąc pod uwagę zależność Unii Europejskiej od Rosji, gdyż około 50% ilości importowanego węgla, 25% ropy naftowej oraz 40% gazu ziemnego, pochodzi z Rosji, zaapelował o przerwanie walki z węglem w Europie, która przez najbliższe miesiące, a może i lata będzie potrzebować różnych źródeł energii. Zwrócił uwagę na fakt, że przejście z węgla na gaz jest niepewne i kosztowne. Polska jest w korzystnej sytuacji, bo w dalszym ciągu dysponuje czynnymi kopalniami węgla kamiennego, natomiast Niemcy, Republika Czeska i osiem innych państw członkowskich we wschodniej i południowo-wschodniej Europie mogą wykorzystać działające kopalnie węgla brunatnego, aby zastąpić 50 mln ton węgla importowanego z Rosji.
Przyszłościowe prace badawcze powinny dotyczyć m.in. wykorzystania metanu i różnych obszarów sprawiedliwej transformacji.
Pan de Michelis przyznał, że celowe jest podjęcie dyskusji na temat opóźnienia procesu odejścia od węgla. Następnie dr Oliver Then, Dyrektor Naczelny GB PowerTech (wkrótce VGB Energy) pogratulował Komisji sposobu zarządzania Programem RFCS w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Przedstawił priorytety badawcze w latach 1950-2030.
Prof. Alicja Krzemień, Przewodnicząca Technicznego Komitetu ds. Badań EURACOAL, Debo Adams, dr Christos Roumpos, Adolf Aumuller i Barbara Rogosz przedstawili zakres i wyniki najciekawszych projektów badawczych, zrealizowanych w oparciu o RFCS.
Dr Nikolaos Koukouzas, jako niezależny ekspert, wymienił polityczne cele Komisji Europejskiej, mające bezpośredni wpływ na górnictwo i jego transformację. Z kolei pan Liam McHugh stwierdził, że niskoemisyjne technologie mogą skierować państwa Azji na ścieżkę zero-emisyjną netto.
Dr Tomasz Rogala, Wiceprezydent Senior EURACOAL skoncentrował swą wypowiedź na celach klimatycznych oraz na pakiecie Fit-for-55. Stwierdził, że w Polsce 70% energii elektrycznej jest wytwarzane z węgla kamiennego i brunatnego. Popyt na węgiel energetyczny obecnie maleje. W2020 roku wynosił 86 mln ton, a w 2030 roku będzie wynosił 63,4 mln ton. Wojna w Ukrainie spowodowała, że prawdopodobnie dodatkowo około 10 mln ton węgla rocznie będzie niezbędne, aby pokryć import paliw kopalnych z Rosji. Na zakończenie stwierdził, że realizacja programu energetyki jądrowej w Polsce wymaga czasu. Wyraził optymistyczną opinię, że rozwiązania CCS opracowane w USA i Kanadzie powinny być stosowane także w innych krajach.
Pan Tilman Bechthold, Wiceprezydent ds. Badań w RWE przedstawił informację na temat ważnych projektów zrealizowanych w ramach RFCS. Skoncentrował swą wypowiedź na nowych rozwiązaniach energetycznych np. zero-węglowy wodór, energia geotermalna i gospodarka węglem w obiegu zamkniętym.
Na zakończenie pani Ludmila Sarbu, Doradca ds. Projektów w REA, omówiła zasady Programu Big Ticket oraz odpowiadała na liczne pytania uczestników posiedzenia.
Relacja ze Szczytu Węglowego RFCS -2022 została opracowana na podstawie sprawozdania pana Briana Rickettsa, Sekretarza Generalnego EURACOAL.
